TURTU NINNA ANDUHUR….
Penulis ; Monang Naipospos
Bangko ni jolma nateal, sai dihatahon do hasurunganna tu donganna manghatai, alai dung ditangkasi, gumodang do na ditambai hatana i. Bangko ni halak nateam, sai didok do mura apala luhut, alai dung jumpang tingkina di tohapna, gapogapo ma ibana songon na mangallang namohop, ngaknguk mandok hatana.
Di halak Batak, tung ringkot situtu do mangaradoti ruhut manghatai, lumobi molo jumpang marloloan. Loloan ni angka raja do didok molo adong punguan jala adong angka na ringkot sihataan. Suang songon i do nang di ulaon paradaton, godang do ruhut siradotan disi songon i nang ruhut mandok hata.
Angka halak nateam, tarida do i di angka pangkataionna na sai jotjot halohotan. Olo do pola diultong donganna hosana asa tingkos nian hata pandohanna i. Isara ni na mandok hata umpasa, olo sipata “patna tu uluna, uluna tu patna”. Narumoa “patna ndang tarida alai uluna tu butuhana”.
Adong ma sipata mandok; “sahat-sahat ni solu ma sahat tu panggabean…..” ujungna natorop patingkoshon. Adong sipata mandok; “eme sitambatua ma parlinggoman ni soborok, sai … sai… sai sinur ma pinahan gabe naniula” emma tutu…. ninna natorop huhut mengkel. Bah..toho do hape nahudok i, ninna rohana. Laos ala ni i ma umbahen sai tean di ibana bangko hateamon i.
Di angka naumposo nuaeng pe godang do marbangkohon hateamon, mangasahon adong dope natumua, disi dope amang tua, disi dope haha ni partubu, ninna rohana, ujungna sai i ma dipangasahon gabe so diboan rohana marsiajar di angka ruhut pangkataion i.
Godang do songon “jolma natungging” nuaeng on tarida. Mangasahon pejabat, pegawai kantor, pengusaha, jotjot ditinggalhon ulaon panghataion paradaton, sipata jotjotan “mandapoti” ma bangkona. Dietong nasida do angka ruhut pangkataion paradaton i pasuda tingki, ndang efektif, ndang positif, ninna be. Mangasahon hamaloonna be ma nasida mambahen tiastiasan di ruhut pangkataion paradaton i. Hasurungan do dietong angka jolma nateam i molo tung so malo pe manghatai paradaton, jala angka natuatua pe dipalumbang do rohana didok; “Ndang hinata tahe, marsingkola do saleleng on, humaliang Indonesia do saleleng on, tu luar negeri do saleleng on, angka jolma sileban do donganna saleleng on”, ninna be, laos ginjang ma roha ni angka napistar i.
Songon i ma ro arina tu Aman ni Aleksander. Leleng di luat naleban do ibana, angka goar ni ianakkonna pe angka goar sileban nama. Hurang “keren” ninna goar Batak i, agan pe si “Bungaran” do goarna dibahen natorasna, asa anggiat marbungaran nian tu desa naualu, jala laos dapot do sinangkap ni natuatuana i di ibana. Pengusaha natardok do ibana, jala nunga dihaliangi ibana portibi on. Di na sahali, tarbobok ma rohana di luat sileban, ala jumpangna sibontar mata malo marhata Batak. Ndang holan i, diboto muse ruhut ni adat Batak dohot marumpasa, na so hea be dilehon rohana tusi. “Bah, tumimbo dope haadongonna sian ahu, hape diboto paradaton ni daompung”, ninna rohana dibagasan.
Marujung ma ngolu ni Ompu Aleksander naung gabe i, mulak ma ibana tu huta asa dipahot adat partuaon ni natorasna i. Tubu ma tu rohana marsiajar tu angka natuatua dung sai dijujui Nai Aleksander, songon dia marhuhuasi, songon dia mangampu hata gabegabe, songon dia mangandehon hata tu dongan tubu dohot lan na asing nahombar tu partota ni ulaon i.
Holsoan do Nai Aleksander sotung halohotan annon sinondukna i mandok hata uju mangampu hata sigabegabe. “Dok ma jolo amang songon dia naung ginuruhonmu uju mangampu hata, jala aha umpasa na hombar tusi”. Dipajojor Ama ni Aleksander ma naung ginuruhonna i dohot umpasa na ampit tusi. “Songon nidok ni umpasa ma dohonon, turtu ma ninna .. ninna…”. “Anduhur”, ninna Nai Aleksander manguduti. Laos diulakhon Ama ni Aleksander ma pajojorhon hata pangampuon i. Ah, nunga denggan be hubege, asal ma unang lupa ho amang da? Olo inang siadopan, alai sai sungguli ahu, asa lam huingot, jala paingot ahu uju mandok hata i annnon”. Olo amang, pos ma roham, alai huhut parrohahon tu ahu asa huhusiphon”, ninna Nai Aleksander.
Ganup adong tingki lumumbang di ulaon i, sai disuhuni Nai Aleksander do parhalanguluna i, hombar tu ruhut pangampuon i. Dihilala do na sipata do halohotan Ama ni Aleksander mangingot-ingot hata ni umpasa i, ala ni i sai lomos ma rohana dung jumpang tingkina annon sotung helhul hatana.
Dung jumpang tingkina pangampuon, jumolo ma boru. Ala naung dihasomalhon, tulus do antong hata ni boru i jala unur umpasa dihatahon, laos mangihut hata mangolophon, emmma tutu, ninna natorop. Tung tabo do tutu begeon. Songon na lam angkadotdot do Nai Aleksander, holsoan di haboion ni Ama ni Aleksander; “Boha ma annon, sotung pailahon”, ninna rohana.
Sahat ma pangampuon tu anak, lam angka girgir ma Nai Aleksander, “humalaholi songon mangan natinagko”, dibereng tu siamun, dibereng tu hambirang, marpaima sude halak jala hohom, lam tarlonggam ma nasida nadua.
Dung dihatahon hata mangampu, boi dope unur dihatahon, alai nunga sai maos diubit Nai Aleksander ibana tu hata ni umpasa, ala ni i lam geno ma pingkiran ni Ama ni Aleksander. Diubit Nai Aleksander ma ibana asa jumolo hata ni anduhur dohononna sian lote, asa unur tu hata parpudi annon. Sai i ma di ingot Ama ni Aleksander, jumolo do “anduhur sian lote” di hata ni umpasa i.
Ujungna didok ma: “Songon hata ni anduhur ma dohonon ……….”
(ide: Ir Sahala Simanjuntak)
ee..tahe alani nai aleksander mai gabe tamba bingung ama ni aleksander i. alai taringot i..antar lumobi songon di kota surabaya on..pas ma songon nidok ni cerita ondeng..dang piga - piga be na boi gabe raja parhata.
BalasHapusangka natorop pe holan mandok emmatutu na ma,,hape ra na nidok ni raja parhata i pe adong do na pilit..alai ala nga diakui gabe raja parhata gabe toho ma sude nanidokna..
gabe semacam profesi nama i,,molo adong ulaon ingkon sewa on nama nasida..molo nasomal hira - hira 700rb ma disada ulaon songon upa ni hapistaron nasida..
alani i tu angka na manjaha cerita nangkining boi buaton sada kesimpulan sian raja parhata pe boi do gabe mata pencaharian,,alai ingkon tingkos ma antong unang pilit - pilit jala lehet ma pandokna.
horas ma saluhutna